Thông tin tại hội thảo “Hoàn thiện dự thảo Thông tư quy định việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng”, do Bộ Khoa học Công nghệ (KHCN) chủ trì tổ chức tại TP HCM ngày 17/3.
Nhiều doanh nghiệp bày tỏ sự không đồng tình với những quy định trong dự thảo Thông tư này.
Theo ông Trương Quốc Tuấn, Tổng giám đốc Công ty CP Máy Công cụ và Thiết bị T.A.T, công ty T.A.T và hơn 300 doanh nghiệp sản xuất trong ngành cơ khí đã cùng ký công văn gởi Bộ KHCN nêu quan điểm rằng, không cần thiết phải ban hành thông tư quy định về vấn đề này để bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành cơ khí.
Hội thảo góp ý quy định về điều kiện nhập máy móc đã qua sử dụng
Ông Tuấn lý giải, nếu theo đúng yêu cầu dự thảo Thông tư của Bộ KHCN thì chỉ có khoảng 1% máy móc, thiết bị đang sử dụng đáp ứng được yêu cầu ở hai tiêu chí niên hạn sử dụng không quá 10 năm và chất lượng từ 80% trở lên.
Cụ thể, riêng với máy công cụ đã qua sử dụng thì dự thảo quy định là dưới 5 năm tuổi 5 nhưng thống kê của công ty T.A.T cho thấy, qua hơn 14 năm hoạt động công ty đã nhập hơn 4.900 máy công cụ qua sử dụng bán cho khách hàng, nhưng số máy có tuổi từ 5 năm trở xuống chỉ chiếm 0,2% (10 máy).
Nếu quy định này được áp dụng thì gần như sẽ cấm hoặc hạn chế mức tối đa các máy công cụ đã qua sử dụng nhập về Việt Nam. Trong khi đó, ở Nhật Bản, các máy máy công cụ từ 5 năm tuổi trở xuống hầu hết được tiêu thụ tại thị trường nội địa và giá chỉ chênh lệch khoảng 10% so với máy mới, doanh nghiệp Việt rất ít có cơ hội tiếp cận được.
Ông Nguyễn Văn Dòng, Chủ tịch Hiệp hội in Việt Nam cũng lý giải, với ngành in, những loại máy in truyền thống như in offset, in ống đồng, in Flexo… thì 20 năm hoặc hơn vẫn rất tốt nếu là máy của CHLB Đức, Nhật Bản, Italia… nên nếu cứ quy định nhập máy móc trong niên hạn 10 năm thì rất khó tìm mua trên thế giới, trừ các công ty bị phá sản muốn thanh lý. Trong khi đó, những máy in cùng loại nhưng do Trung Quốc sản xuất mới hoặc chỉ sử dụng một vài năm cũng không mấy doanh nghiệp muốn mua vì chất lượng kém. Do đó, tiêu chí sử dụng không quá 10 năm là cứng nhắc, thiếu cơ sở khoa học và thực tiễn.
Bên cạnh đó, quy định chất lượng máy móc còn trên 80% rất khó xác định vì đây là một tiêu chí mang tính định lượng nhưng trong dự thảo Thông tư lại không đưa ra phương pháp đo lường. Thực tế muốn xác định được chất lượng máy móc phải tháo dỡ máy móc ra, hoặc phải cho chạy thử một thời gian, rất phức tạp chứ không thể kiểm tra đơn giản bằng mắt thường.
Ông Nestor Scherbey, Trưởng Uỷ ban Hải quan và Thuận lợi hoá Thương mại Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam kiến nghị, dở bở các quy định hạn chế nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng bởi dự thảo Thông tư được đưa ra nhằm mục đích khuyến khích nhập máy móc, thiết bị mới với công nghệ hiện đại để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Nhưng những hạn chế nêu ra có thể đem lại tác dụng ngược với mục tiêu ban đầu. Để thu hút công nghệ mới, thay vì ban hành các quy định về hạn chế thương mại thì tại sao không khuyến khích nhập khẩu máy móc, thiêt bị, công nghệ mới bằng các ưu đãi thuế, hải quan?
Trước đó, Thông tư 20 quy định về việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng được Bộ KHCN ban hành, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/9/2014. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện gặp nhiều vướng mắc nên Thủ tướng Chính phủ đã cho tạm dừng thực hiện Thông tư này.
Mai Phương (tổng hợp)
